“Wandelen voelt goed, het maakt de geest helder”: in Baskenland, wandelingen om je beter te voelen

In een regio die ideaal is om te wandelen, beginnen groepen mensen met een verstandelijke beperking aan deze sport om te ontsnappen aan de dagelijkse beslommeringen. Het is een manier om uit hun isolement te komen en deel te nemen aan een sportactiviteit die vaak levensreddend is.

"Wandelen voelt goed, het verheldert de geest", vertrouwt Manu toe. Op 23 juli bracht hij samen met twaalf andere mensen met een verstandelijke beperking een dag door met wandelen in de heuvels van Irouléguy, in Baskenland. De verpleegkundigen en gespecialiseerde leerkrachten die hen begeleidden, schakelden de vereniging Muga Berriak, aangesloten bij de Franse Federatie van Aangepaste Sporten , in om deze tocht te organiseren. Jean-Michel Riberaud, hun gids, streeft ernaar routes te vinden "die geschikt zijn voor verschillende niveaus, aangepast aan de minst fitte persoon". Hoewel de tocht aanvankelijk in Iraty zou plaatsvinden, dwongen de weersomstandigheden de kleine groep om op lage hoogte te wandelen, tussen Irouléguy en Saint-Etienne-de-Baïgorry.

“Dit zijn momenten van gezelligheid en delen”

Vanaf de start om 10.30 uur zijn de deelnemers in topvorm. Manu, Marie en Paul worden als eerste gelanceerd, zozeer zelfs dat Dorothée, een leerkracht in het speciaal onderwijs, snel inhaalt. Ze werkt als maatschappelijk werker in de vijf Mutual Aid Groups (GEM) van de afdeling, die zich richten op verstandelijke beperkingen, verspreid over Biarritz, Mauléon, Saint-Palais, Saint-Jean-Pied-de-Port en Hasparren.

"In de GEM's ondersteunen we mensen met een psychische aandoening die erg geïsoleerd zijn. Ze hebben behoefte aan delen en het hervinden van hun leven. We organiseren workshops om hun zelfvertrouwen terug te krijgen; dit zijn momenten van gezelligheid en delen, waarbij we aangepaste sporten, spelletjes, enzovoort doen," legt ze uit. Sandrine, een lid, voegt eraan toe: "Het stelt ons in staat onze plek te vinden in een groep en in de maatschappij. Om de codes ook opnieuw te leren." Dit jaar heeft ze al aan drie van dergelijke wandelingen deelgenomen.

“Het stelt ons in staat onze plaats te vinden in een groep en in de samenleving.”

Voordat ze zich bij een van deze onderlinge hulpgroepen kunnen aansluiten, moeten opgenomen patiënten "gestabiliseerd" worden, legt Marie-Pierre uit, verpleegkundige in het dagziekenhuis (HDJ) in Cambo-les-Bains. "We nemen patiënten op voorschrift op, gedurende zes weken tot zes maanden. Ze zijn zelfstandig, wonen thuis, maar komen voor hun zorg naar het ziekenhuis." Het personeel daar behandelt "depressie, schizofrenie, gegeneraliseerde angststoornissen, bipolaire stoornis, enzovoort."

Marie-Pierre en haar collega's vechten tegen de 'taboes' die rond deze aandoeningen blijven bestaan: "We praten over alles", zegt ze. "We werken veel aan stigmatisering, en vooral aan zelfstigmatisering. Met dit soort uitjes willen we ze zichzelf laten weten dat ze absoluut hetzelfde kunnen doen als mensen die niet ziek zijn."

Nu de picknickpauze nadert, is Céline blij dat ze de uitnodiging heeft aangenomen: "Ik ben echt blij dat ik ben gekomen. Je maakt je twee of drie dagen van tevoren al zorgen, maar zo voel je je nu eenmaal. Nu alles goed gaat, voelt dat goed," vertrouwt ze toe. Haar vriendin Valérie, die ze bij een eerdere activiteit ontmoette, geniet er ook van en bewondert "de mooie huizen". "We kletsen wat, we nemen de tijd om plekken te ontdekken die we anders niet zouden hebben bezocht," verzekert ze, tussen twee zelfverzekerde stokslagen door.

Manu, die "gewend is aan wandelen, maar alleen en dezelfde paden volgt", kijkt ernaar uit om "nieuwe plekken te ontdekken". "En het is fijn om mensen te zien", voegt hij eraan toe. "Het is rustgevend, we hebben geluk dat we hier wonen", merkt Dorothée op, voordat het Baskische weer omslaat.

"Alleen al bij depressieve symptomen zien we na drie weken verbetering."

Hoewel het weer niet geweldig is, is de sfeer onder de wandelaars goed. "Sport is een geweldige manier om beter te worden", zegt Antton, verpleegkundige in het dagziekenhuis. "Niet al onze patiënten kunnen echter zulke dagwandelingen maken", legt hij uit. "Maar degenen die dat wel kunnen, hebben er zeker zin in."

"We gaan veel met ze naar buiten en bewegen staat bovenaan de lijst", vervolgt haar collega Marie-Pierre. "Voor de hersenen is het superbelangrijk en we zien dat het wonderen verricht. Alleen al bij depressieve klachten zien we binnen drie weken verbetering."

Deze woensdag komen de deelnemers van zowel het dagziekenhuis van Cambo-les-Bains als verschillende hulporganisaties. "Het helpt een band te creëren tussen onze instelling en hun verenigingen", legt de verpleegkundige uit. "Door met de GEM's op pad te gaan, laten we onze patiënten zien dat ook zij morgen stabiel zullen zijn."

Om 14.45 uur is het groepje terug op de parkeerplaats. Hun gezichten stralen, ondanks hun doorweekte kleren. "Milesker! Tot snel!" Er wordt alweer een nieuwe wandeling aangevraagd voor de start van het schooljaar.

Sinds 2012 organiseert de vereniging Muga Berriak natuurverblijven en aangepaste vakanties van één tot drie dagen, "voor zelfstandige personen met een verstandelijke en psychische beperking". Informatie is beschikbaar op 06 72 20 82 18 en op de website muga-berriak.fr .